top of page
Ara

MİRASÇILIK BELGESİ-VERASET İLAMI NEDİR? NEREDEN ALINIR?

Mirasçılık Belgesi


  1. MİRASÇILIK BELGESİ (VERASET İLAMI) NEDİR?

Mirasçılık belgesi, Türk Medeni Kanunu'nun 598. maddesi uyarınca, miras bırakanın (murisin) vefatı üzerine yasal mirasçıların kimler olduğunu ve miras paylarını açıkça gösteren resmi bir belgedir. Bu belge, mirasçıların tereke (miras bırakanın tüm mal varlığı) üzerinde yasal haklarını ispatlamalarını sağlar. Tapu işlemleri, banka hesaplarına erişim, araç devri gibi mirasla ilgili tüm hukuki ve mali işlemlerin yapılabilmesi için mirasçılık belgesine sahip olmak gerekmektedir.

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu m.598: Başvurusu üzerine yasal mirasçı oldukları belirlenenlere, sulh mahkemesince veya noterlikçe mirasçılık sıfatlarını gösteren bir belge verilir.

Halk arasında yaygın olarak kullanılan "veraset ilamı" terimi ile "mirasçılık belgesi" aslında aynı hukuki belgeyi ifade eder. Mirasçılık belgesi, belgenin resmi adıdır ve noterler veya mahkemeler tarafından düzenlenir. Dolayısıyla her iki terim de mirasçıların kimliğini ve miras paylarını gösteren belgeyi tanımlamak için kullanılır ve aralarında esasen bir fark bulunmamaktadır.


  1. MİRASÇILIK BELGESİ NEDEN GEREKLİDİR?

Mirasçılık belgesi, mirasçıların vefat eden kişinin mal varlığı üzerindeki yasal haklarını ispatlayan resmi belgedir.

Bu belge olmadan:

  • Miras kalan taşınmazların tapu devri yapılamaz.

  • Miras bırakana ait banka hesaplarındaki paralara erişilemez.

  • Miras kalan araçların devir işlemleri gerçekleştirilemez.

  • Mirasla ilgili davalarda (örneğin, alacak davaları) mirasçı sıfatıyla taraf olunamaz.

  • Veraset ve İntikal Vergisi beyannamesi verilemez.

Kısacası, mirasçılık belgesi, miras üzerinde yasal tasarrufta bulunmanın önkoşuludur.


  1. MİRASÇILIK BELGESİ NEREDEN VE NASIL ALINIR?

Mirasçılık belgesi alabileceğiniz iki temel makam vardır: Noterler ve Sulh Hukuk Mahkemeleri. Hangi makama başvuracağınız, tercihinize ve mirasçılık durumunuzun karmaşıklığına bağlıdır.


3.1. NOTER YOLUYLA MİRASÇILIK BELGESİ ALMA

Miras bırakanın yalnızca yasal mirasçılarının bulunduğu ve mirasçılık durumunda herhangi bir karmaşıklığın (vasiyetname, evlatlık ilişkisi, yabancı uyruklu mirasçı gibi) olmadığı durumlarda, mirasçılık belgesi noterlerden hızlı bir şekilde alınabilir.

Mirasçılardan herhangi biri, gerekli belgelerle birlikte notere başvurarak mirasçılık belgesi talep edebilir. Tüm mirasçıların birlikte başvurması zorunlu değildir.

Noter, ibraz edilen nüfus kayıtları üzerinden yasal mirasçıları ve miras paylarını tespit ederek belgeyi düzenler. Genellikle aynı gün içerisinde belge teslim edilebilir.

(Noterden Alınan Mirasçılık Belgesi Örneği)

3.2. NOTERDEN BELGE ALINAMAYAN ÖZEL DURUMLAR

Noterler, aşağıda belirtilen özel ve karmaşık mirasçılık durumlarında veraset ilamı düzenleyemezler. Bu gibi durumlarda tek yetkili merci Sulh Hukuk Mahkemeleridir.

  • Miras bırakanın bir vasiyetname bırakmış olması.

  • Mirasçılar arasında yabancı uyruklu kişilerin bulunması.

  • Mirasçılık ilişkisinde evlat edinme durumunun söz konusu olması.

  • Mirasçılar arasında miras payları veya mirasçılık sıfatı konusunda anlaşmazlık, itiraz veya dava bulunması.

  • Miras bırakan hakkında ölüm karinesi veya gaiplik kararı verilmiş olması.

  • Miras bırakan ile mirasçı/mirasçılar arasındaki soy bağının nüfus kayıtlarından net olarak tespit edilememesi.

  • Mirasçılardan birinin aynı anda veya çok kısa arayla miras bırakanla birlikte vefat etmiş olması.

Bu gibi durumlarda noter, başvuruyu reddederek sizi Sulh Hukuk Mahkemesi'ne yönlendirecektir.


3.3. MAHKEME YOLUYLA MİRASÇILIK BELGESİ ALMA SÜRECİ

Noterin yetkili olmadığı yukarıda sayılan özel durumlarda veya doğrudan mahkeme kanalıyla mirasçılık belgesi almak istemeniz halinde Sulh Hukuk Mahkemesi'ne başvurulmalıdır.

Yetkili Mahkeme: Miras bırakanın son yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesi yetkilidir. Mirasçılardan herhangi birinin yerleşim yeri mahkemesi de yetkili olabilir.

Gerekli bilgi ve belgeleri içeren bir dilekçe ile yetkili Sulh Hukuk Mahkemesi'ne başvurulur.

Mahkeme, nüfus kayıtlarını ve varsa diğer delilleri (vasiyetname gibi) inceleyerek yasal ve atanmış tüm mirasçıları ve miras paylarını belirler. Karmaşık durumlarda tanık dinleme veya ek inceleme yapılması gerekebilir.

Mahkeme, mirasçıları ve paylarını gösteren bir karar verir. Bu karar mirasçılık belgesi olarak artık her türlü miras işleminde kullanılabilecektir.

(Mahkemeden Alınan Mirasçılık Belgesi Örneği)

Mahkeme süreci, davanın karmaşıklığına göre genellikle birkaç hafta ile birkaç ay arasında sürebilir.


  1. MİRASÇILIK BELGESİ ALMAK İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR?

Dava Dilekçesi: (Mahkemeden alınacak mirasçılık belgesi için dilekçe örnekleri)

Mirasçılık Belgesi Dava Dilekçesi Örneği

Miras Bırakanın Ölüm Belgesi: Türk vatandaşı olan miras bırakan için nüfus kayıt örneği yeterli olmaktadır. Ancak Türk vatandaşlığını kaybetmiş veya izinle Türk vatandaşlığından çıkan miras bırakan olması durumunda özellikle yurt dışında vefat gerçekleşmişse ölüm belgesinin alınmasında yarar vardır. Ölüm belgesi yurtdışından alınmışsa, apostil şerhli ve Türkçe tercümeli olmalıdır.

Varsa Vasiyetname Aslı: Vasiyetname ile alakalı detaylı bilgileri Vasiyetnamenin Açılması, Vasiyetnamenin Tenfizi, Vasiyetnamenin İptali konulu yazılarımızda bulabilirsiniz.

Varsa Miras Sözleşmesi


  1. MİRASÇILIK BELGESİ NE KADAR SÜREDE ÇIKAR?

Noter: Mirasçılık durumunuz noterden belge almaya uygunsa ve belgeleriniz eksiksizse, genellikle aynı gün içerisinde mirasçılık belgenizi alabilirsiniz.

Mahkeme: Mahkeme süreci, iş yüküne, mirasçılık durumunun karmaşıklığına ve delillerin toplanmasına bağlı olarak değişir. Bu süreç 1-4 hafta sürebileceği gibi, özellikle yabancı ülke vatandaşlığı bulunan mirasçıların bulunması veya miras bırakanın Türk vatandaşlığının bulunmaması durumlarında ve çekişmeli veya karmaşık davalarda daha da uzayabilir.

Mirasçılık belgesini aldıktan sonra yerine getirmeniz gereken önemli bir yasal yükümlülük, Veraset ve İntikal Vergisi beyannamesi vermektir. Bu vergi, miras yoluyla edinilen mal ve haklar üzerinden devlet tarafından alınır. Bu konu ile alakalı detaylı bilgilere Veraset İntikal Vergisi Beyannamesi başlıklı makalemizden ulaşabilirsiniz.


  1. HATALI VEYA EKSİK MİRASÇILIK BELGESİ DURUMUNDA NE YAPILMALI? MİRASÇILIK BELGESİNİN İPTALİ DAVASI

Mirasçılık belgesi, kamu düzenine ilişkin bir belge olup, içerdiği bilgilerin doğruluğu büyük önem taşır. Eğer alınan mirasçılık belgesinde bir hata (örneğin, eksik mirasçı gösterilmesi, miras paylarının yanlış hesaplanması) olduğunu düşünüyorsanız, bu belgenin iptalini ve yeni bir belgenin düzenlenmesini talep edebilirsiniz.

Türk Medeni Kanunu madde 598/3: Mirasçılık belgesinin geçersizliği her zaman ileri sürülebilir.

  1. Mirasçılık Belgesi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Mirasçılık belgesi almak için tüm mirasçıların birlikte başvurması şart mı?

Hayır, mirasçılardan yalnızca birinin başvurması yeterlidir. Başvuran mirasçı, tüm yasal mirasçıları ve miras paylarını gösteren belgeyi alabilir.


Mirasçılık belgesi e-Devlet üzerinden alınabilir mi?

Mirasçılık belgesinin kendisi şu anda e-Devlet üzerinden doğrudan alınamamaktadır. Ancak e-Devlet üzerinden "Veraset İlamı Sorgulama" hizmeti ile hakkınızda düzenlenmiş bir mirasçılık belgesi olup olmadığını kontrol edebilir ve detaylarını görüntüleyebilirsiniz. Ayrıca Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün web tapu sistemi üzerinden mirasçısı olduğunuz taşınmazları sorgulayabilirsiniz.


Noterden veya Mahkemeden alınan mirasçılık belgesi kesin midir?

Noter veya mahkeme tarafından verilen mirasçılık belgesi de resmi bir belge niteliğindedir ve aksi ispatlanıncaya kadar geçerlidir. Noter tarafından verilen mirasçılık belgesi hakkında menfaati ihlal edilen kişiler tarafından Sulh Hukuk Mahkemesi'ne itirazda bulunulabileceği mirasçılık belgesinde belirtilse de bu itirazın mirasçılık belgesinin iptali davasından hukuk tekniği açısından bir farkı yoktur.


Mirasçılık belgesi almanın bir süresi var mıdır?

Mirasçılık belgesi almak için yasal olarak belirlenmiş bir süre kısıtlaması olmadığı gibi mirasçılar farklı mahkeme veya noterlerden dilediği kadar mirasçılık belgesi alabilirler. Mirasçılar vefatın üzerinden ne kadar süre geçerse geçsin mirasçılık belgesi talep edebilirler. Ancak mirasla ilgili işlemleri (özellikle veraset vergisi beyannamesi ve ödemesi) süresinde yapabilmek için belgeyi vakit kaybetmeden almak önemlidir.


Avukat yardımı almak zorunlu mudur?

Mirasçılık belgesi almak için avukat yardımı almak zorunlu değildir. Noter veya mahkemeye bizzat başvurarak bu belgeyi temin edebilirsiniz. Ancak mirasçılık durumunuz karmaşıksa, vasiyetname varsa, yabancı mirasçı söz konusuysa veya mirasçılar arasında anlaşmazlık varsa, sürecin doğru ve hızlı ilerlemesi, hak kaybı yaşanmaması adına uzman bir miras hukuku avukatından profesyonel destek almanız şiddetle tavsiye edilir. Bu hem zamandan tasarruf etmenizi sağlar hem de olası hukuki hataların önüne geçer.


  1. SONUÇ

Mirasçılık belgesi, vefat eden yakınınızdan kalan miras üzerindeki yasal haklarınızı kullanabilmeniz için atmanız gereken ilk ve en önemli adımdır. Belgeyi alma süreci, mirasçılık yapınızın sade veya karmaşık olmasına göre noter veya mahkeme aracılığıyla ilerler. Unutulmamalıdır ki, mirasçılık belgesini aldıktan sonra veraset ve intikal vergisi yükümlülüğünüz başlar. Bu verginin süresi içinde beyan edilip ödenmesi, ileride yaşanabilecek olası sıkıntıların önüne geçer. Miras hukuku karmaşık detaylar içerebilir. Özellikle vasiyetname, atanmış mirasçı, yabancılık unsuru veya mirasçılar arası uyuşmazlık gibi özel durumlar söz konusuysa, haklarınızın tam olarak korunması ve sürecin sağlıklı yönetilmesi için konusunda uzman bir miras hukuku avukatından profesyonel destek almanız en doğru yaklaşım olacaktır.

Comments

Rated 0 out of 5 stars.
No ratings yet
Add a rating
bottom of page